"Кез келгені Еуропада ойнай алады". Стойлов қазақстандық футбол туралы ашық айтты
Reuters©
Станимир Стойлов күтпеген жерден Қазақстан құрамасын жаттықтыруды тоқтатты. Оның келісімшартының аяқталуына әлі бір жыл бар еді, алайда, оны мерзімінен бұрын тоқтату мүмкіндігін енгізуді бапкердің өзі сұраған.
Қазақстанда өткізген бес жылдан кейін, оның төрт жылы "Астана" үшін ең сәтті болды, бапкер туған елі - Болгарияға оралады.
Vesti.kz тілшісіне берген сұхбатында болгариялық маман барлық сұрақтарға ашық жауап берді.
ӘҢГІМЕ АҚШАДА ЕМЕС, МҰНДА ҚАЛТАЛЫ КЕЛГЕНМІН
- Станимир, Қазақстан құрамасындағы жұмысыңызды тоқтатқаныңыз күтпеген жаңалық болды. Көпшілктің сұрағы неге?
Баспасөз мәслихатында да айтқанмын. Басшылық сұраса, ертеңінде кетемін деп. Бұл басшылық бастамасы, мен бірден келістім. Жақсы қарым-қатынаста қоштастық. Мен кезінде себебін түсіндірмей-ақ айтсаңыздар болғаны, мен кете беремін дегенмін.
- Келісімде Ұлттар лигасында жүлдеге ілінбесеңіз тоқтатылады деген шарт болғаны жайлы қауесет бар?
Жоқ, олай емес. Екі жылдық келісім, ешқандай ерекше шартсыз. Менің сұрауыммен оны кез келген уақытта үзуге болатыны туралы бап кіріктірілді. Мұны біріншіден, Қазақстаннан жақсы атпен кете алу үшін жасадым.
Екіншіден, Қазақстанда өмірі ақша туралы ғана әңгіме жүреді. Ақша үшін ғана келді деп ойлағанын қаламадым. Мұнда ақшасыз келгенім жоқ. 19 жыл футбол ойнадым, 10 жыл бапкер болып келдім. Қазақстанға келгенге дейін жетістіктерім болды - Чемпиондар лигасы, Еуропа лигасының ширек финалы, үш-төрт рет ел чемпиондығы, ел Кубогы бар.
Қазақстан футболына көмектесіп көрейін дедім. "Астанамен" ел аралап жүргенде адамдарда құрамаға қашан көмектесесіз деген сұрақ болды.
- Қазақстан құрамасының бас бапкері ретінде таныстырғанда, бұл көп мін тағылатын қызмет екені айтылды. Сіз бір қысым сездіңіз бе?
- Иә, бірінші сұрақ жаман атты болудан қорықпайсыз ба деп қойылды. Бірақ мен уайымдамадым. Сын орынды болса, еш жамандық жоқ. Оған үнемі құлақ асуға тырысамын, жеке басыңа тису - бұл басқа.
Құрамаға келмей тұрып, Қазақстан командасына үш дүние керегін білдім. Біріншісі және ең маңыздысы - Қазақстанның тек қорғаныста ойнап, бір ғана сәтті соқыны күту.
Сондықтан ойын стилін өзгерту керек еді. Қорғаныста да, шабуылда да, ойнап үйрену қажет болды. Футболшылар мен жанүйерлерде де сенім болу үшін.
Қорғаныс та маңызды, бірақ мұнымен алысқа бармайсың, бірінші түзетерім осы болды.
Екінші, құраманы жасарту керек еді. Бұл маңызды міндет болатын. Болашағы бар бірнеше ойыншыны көрдім. Ал бірнеше ғана жас жігіттер өзінен тәжірибелілер арасында қысылып, толық ойнай алмай жүргенін де байқадым.
Естеріңізде болса, алғашқы баспасөз мәслихатында айтқанмын: "Қашан кетерімді белмеймін, нәтижеге кепіл бермеймін, бірақ, Қазақстан құрамасының болашағы бар".
Қазір алты-жеті жас ойыншы бар - Жуков, Зайнутдинов, Сейдахмет, Муртазаев сияқты. Қазір дамытатын команда бар.
Үшінші - нәтиже маңызды болды. Клуб басшылығы үнемі жақсы нәтиже күтетін. Бірақ ертеңімді ойлап, алаңдаған жоқпын. Алғашқы екі пункті көп ойладым. Команда футбол көрсете бастағанда қатты қуандым.
Ашық ойнағанда кез келген шабуылдан гол боларын білемін. Латвиямен солай болды. Ондай болады. Өз атымды ғана ойласам, Ұлттар лигасында жеңіске жетер едім. Сегізін қорғанысқа қойып, бір-екеін шабуылға жібересің. Грузияға ұтылмайтын едік.
ҚАТЕЛІКТЕРІМНЕН ҚАШПАЙМЫН
- Бірінші пункт, орындалды ма?
Әлі де жұмыс істеу керек. Бөгет болған тағы бірнеше жағдай бар. Біріншісі Сейдахметтің кетуі. Наурызда шабуылға қоятын ойыншымыз болады деп ойладым. Бірақ ол бірнеше рет қатар жарақаттанды.
Тағы бір қиындық болды. "Астанадан" кеткенде 15 күнім ғана болды. Негізгі құрамы "Қайрат" пен "Астанадан" құралған түрлі футболшылар таптым. Көктемде физикалық және психологиялық тұрғыдан да жақсы еді. Ал маусымда Әзірбайжанмен ойыннан кейін, клубтарда бір-екі ойынға ғана шығып жүрді. Физикалық жағдайы құлдырап кеткен.
Психологиялық жағдай да маңызды. Ал клубта үш айда екі ойынға ғана қатыссаң, сенімділік қайда? Бейсебеков, Малый, Логвиненко, Жуков, Зайнутдинов, Мужиков, Муртазаев, Щеткин, Сейдахмет көбі солай жүрді.
Грузиямен жалпылай тең ойнадық. Шабуылды аяқтауда шеберлік жетіспеді. Бірақ ол шеберлік сенімділік барда ғана пайда болады.
- Сіз клубтарды үнемі құрама мүшелерін аз ойнататыны үшін сынайтынсыз. Осыны шеше алдыңыз ба? Мүмкін Қазақстан футболының қиындығы бапкерлерде емес те шығар?
- Қателіктерімнен қашқым келмейді. Жас ойншыларды тарттым, ойын стилін өзгерттім. Бірақ басқа нәтиже көргім келді.
Командалар жазда еурокубоктарда ойнағанда, футболшыларда сенім, шеберлік пайда болады. Ойын ырғағын қосады. Ал құрама мүшелері бұл кезде сырттан қарап отырады... Қалай шешесің?
"Астанада" бірінші жылы 20 ойыншы қалғаны есімде. "Мынаны жалға берейік, құрамаға көмектесейік деп". "Астана" немесе "Қайрат" бапкеріне келіп, мынау ойнасын деп нұсқай алмайсың. Еурокубоктық міндеттер бар.
Ал артынан еурокубок міндеттері де орындалмайды, құрама да ойнай алмайды.
"АСТАНАҒА" ТӨРЕШІЛЕР КӨМЕКТЕСТІ ДЕГЕН ҚАУЕСЕТТЕР БАР
- Қазір құрамаға бір жерде ойнайтындай базалық клуб керек пе, қалай ойлайсыз?
- Бұл бір нұсқа, бірақ, мұндай еш жерде жоқ. Басқа жолын ойлау қажет. Бірақ бұл жақсы нұсқа. Егер бұл құраманы клубта да жаттықтырсам, чемпионат пен еурокубоктарда ойнасақ, әрине, басқаша болатын еді.
Еурокубоктарда да ойнау қажет. Өйткені ҚПЛ-де ойын ырғағы басқа да, еурокубоктарда бөлек.
Бірақ бірінші кезекте базалық клуб емес, басқа нәрселерді ойлау керек сияқты. Бірінші - балалар мен жасөспірімдер футболы. Одан кейін жақсы ойнаса, паспорты қандай екені маңызды емес.
Ал "Астанаға" төрешілер көмектесті, біреуге бөгет болды деген қаңқу сөз ғана. Жаз келіп, еурокубоктар басталғанда бәрі түсінікті болатын.
- Қазақстанда базалық клуб болмаса да негізгі құрам "Астана" сапынан. Құрамаға келер бұрын, астаналық клубтағы қызметті жалғастыру ойда болды ма?
Бұл қолайсыздау деп есептедім. Өйткені ол кезде "ол өзінікілерін алады" деген сөздер жүрді.
- Мұндай сөз бәрібір болды ғой.
- Иә, айтты. Басқа бапкерлер келгенде де олар өзге ойыншыларды ауадан алмайды.
Клубта болғанда құрама туралы ұмытпайтын едік. Щеткин, Малый, тіпті Мужиковте ойын тәжірибесі аз болмасын деп аренаға шығаратынбыз.
Білесіз бе, клубтарға бәрібір инфрақұрылымды түзеу қажет. Осындай жағдай түзелгенде құрама жақсарады. Клубта ештеңе болмай, құрама чемпион атанған емес.
- Сіз үш маңызды дүние барын айттыңыз. Соның соңғысын ғана орындамай алмағаныңыз ба, өйткені Ұлттар лигасын ұтпадыңыз?
- Иә, жауапкершілікті де мойныма аламын.
- Құрамадағы жұмысыңызды жалғастыра бере алатын едіңіз ғой?
- Иә, жалғастыра алатын едім. Қазір жігіттерді тым жүктеудің қажеті жоқ. Келесі Ұлттар лигасында Қазақстан топта бірінші болады.
Көзіңді аша салып, ұшып кете алмайсың. Алдымен жүріп, одан кейін жылдамдық алып барып ұшып үйренеді.
- Қалай ойлайсыз, Грузия жеңіске лайық па еді?
- Меніңше, солай. Біз Астанада күштірек едік, бірақ, бәрін жеке ойын шешіп кетті.
- Қандай қателіктер жібергеніңізді айта аласыз ба?
- Ашық әрі түзу ойын жасарда, мұндай болатынын білдім. Мен үшін футбол - түзу ойын. Екінші нөмірлі болып ойнасақ, нәтиже жақсырақ болар еді. Бас тартқан бірнеше ойыншыны алсам, одан да артық болушы еді. Бірақ бұл Қазақстан болашағына пайдалы емес.
- Кей тәжірибелі ойыншылардан неге бас тарттыңыз?
- Жастар қысылып қалатын еді, оның үстіне бұл көп нәрсені шешпейтін бір-екі адам болатын. Футболшылардың ойлауы қажет. Өйкені бір қадам алға немесе жаңға маңызды болуы мүмкін.
Бастысы шабуыл арқылы қорғану және шабуылды аяқтау. Бірақ мұның бәріне уақыт керек. Ал бапкерлерге команданы қорғана беруге ғана үйрету жеңіл.
- Қазақстаннан қандай сезімде кетіп барасыз, өкініш бар ма?
- Қуаныштымын десем, жалған болар. Команда және басшылықпен қарым-қатынас жақсы болған бапкер кетерде...
Бірге істеген барлық адамға алғыс айтқым келеді. Футболшылармен қарым-қатынасым жақсы, кәсіби болды.
Мен ұнататын футбол ойнай бастаған командадан кету өкінішті. Иә, бірнеше мәселелі тұстар бар.
Құра бастап, аяқтай алмай кеткен өкінішті. Орныма келетін бапкер нәтижеге жетеді деген үміттемін.
- Ал футболшылардың қайсысын жаңа командаға алар едіңіз?
- Шыны айтсам, көбін алар едім. Неге екенін білесіз бе? Өйткені "Реал Мадридке" бармайтынымды білемін. Мен жұмыс істейтін клубта "Астана" немесе Қазақстан құрамасынан кез келгенді алып кетуге болады. "Астанада" ойнай алған футболшы, Еуропада да ойнай алады.
Станимир Стойлов күтпеген жерден Қазақстан құрамасын жаттықтыруды тоқтатты. Оның келісімшартының аяқталуына әлі бір жыл бар еді, алайда, оны мерзімінен бұрын тоқтату мүмкіндігін енгізуді бапкердің өзі сұраған.
Қазақстанда өткізген бес жылдан кейін, оның төрт жылы "Астана" үшін ең сәтті болды, бапкер туған елі - Болгарияға оралады.
Vesti.kz тілшісіне берген сұхбатында болгариялық маман барлық сұрақтарға ашық жауап берді.
ӘҢГІМЕ АҚШАДА ЕМЕС, МҰНДА ҚАЛТАЛЫ КЕЛГЕНМІН
- Станимир, Қазақстан құрамасындағы жұмысыңызды тоқтатқаныңыз күтпеген жаңалық болды. Көпшілктің сұрағы неге?
Баспасөз мәслихатында да айтқанмын. Басшылық сұраса, ертеңінде кетемін деп. Бұл басшылық бастамасы, мен бірден келістім. Жақсы қарым-қатынаста қоштастық. Мен кезінде себебін түсіндірмей-ақ айтсаңыздар болғаны, мен кете беремін дегенмін.
- Келісімде Ұлттар лигасында жүлдеге ілінбесеңіз тоқтатылады деген шарт болғаны жайлы қауесет бар?
Жоқ, олай емес. Екі жылдық келісім, ешқандай ерекше шартсыз. Менің сұрауыммен оны кез келген уақытта үзуге болатыны туралы бап кіріктірілді. Мұны біріншіден, Қазақстаннан жақсы атпен кете алу үшін жасадым.
Екіншіден, Қазақстанда өмірі ақша туралы ғана әңгіме жүреді. Ақша үшін ғана келді деп ойлағанын қаламадым. Мұнда ақшасыз келгенім жоқ. 19 жыл футбол ойнадым, 10 жыл бапкер болып келдім. Қазақстанға келгенге дейін жетістіктерім болды - Чемпиондар лигасы, Еуропа лигасының ширек финалы, үш-төрт рет ел чемпиондығы, ел Кубогы бар.
Қазақстан футболына көмектесіп көрейін дедім. "Астанамен" ел аралап жүргенде адамдарда құрамаға қашан көмектесесіз деген сұрақ болды.
- Қазақстан құрамасының бас бапкері ретінде таныстырғанда, бұл көп мін тағылатын қызмет екені айтылды. Сіз бір қысым сездіңіз бе?
- Иә, бірінші сұрақ жаман атты болудан қорықпайсыз ба деп қойылды. Бірақ мен уайымдамадым. Сын орынды болса, еш жамандық жоқ. Оған үнемі құлақ асуға тырысамын, жеке басыңа тису - бұл басқа.
Құрамаға келмей тұрып, Қазақстан командасына үш дүние керегін білдім. Біріншісі және ең маңыздысы - Қазақстанның тек қорғаныста ойнап, бір ғана сәтті соқыны күту.
Сондықтан ойын стилін өзгерту керек еді. Қорғаныста да, шабуылда да, ойнап үйрену қажет болды. Футболшылар мен жанүйерлерде де сенім болу үшін.
Қорғаныс та маңызды, бірақ мұнымен алысқа бармайсың, бірінші түзетерім осы болды.
Екінші, құраманы жасарту керек еді. Бұл маңызды міндет болатын. Болашағы бар бірнеше ойыншыны көрдім. Ал бірнеше ғана жас жігіттер өзінен тәжірибелілер арасында қысылып, толық ойнай алмай жүргенін де байқадым.
Естеріңізде болса, алғашқы баспасөз мәслихатында айтқанмын: "Қашан кетерімді белмеймін, нәтижеге кепіл бермеймін, бірақ, Қазақстан құрамасының болашағы бар".
Қазір алты-жеті жас ойыншы бар - Жуков, Зайнутдинов, Сейдахмет, Муртазаев сияқты. Қазір дамытатын команда бар.
Үшінші - нәтиже маңызды болды. Клуб басшылығы үнемі жақсы нәтиже күтетін. Бірақ ертеңімді ойлап, алаңдаған жоқпын. Алғашқы екі пункті көп ойладым. Команда футбол көрсете бастағанда қатты қуандым.
Ашық ойнағанда кез келген шабуылдан гол боларын білемін. Латвиямен солай болды. Ондай болады. Өз атымды ғана ойласам, Ұлттар лигасында жеңіске жетер едім. Сегізін қорғанысқа қойып, бір-екеін шабуылға жібересің. Грузияға ұтылмайтын едік.
ҚАТЕЛІКТЕРІМНЕН ҚАШПАЙМЫН
- Бірінші пункт, орындалды ма?
Әлі де жұмыс істеу керек. Бөгет болған тағы бірнеше жағдай бар. Біріншісі Сейдахметтің кетуі. Наурызда шабуылға қоятын ойыншымыз болады деп ойладым. Бірақ ол бірнеше рет қатар жарақаттанды.
Тағы бір қиындық болды. "Астанадан" кеткенде 15 күнім ғана болды. Негізгі құрамы "Қайрат" пен "Астанадан" құралған түрлі футболшылар таптым. Көктемде физикалық және психологиялық тұрғыдан да жақсы еді. Ал маусымда Әзірбайжанмен ойыннан кейін, клубтарда бір-екі ойынға ғана шығып жүрді. Физикалық жағдайы құлдырап кеткен.
Психологиялық жағдай да маңызды. Ал клубта үш айда екі ойынға ғана қатыссаң, сенімділік қайда? Бейсебеков, Малый, Логвиненко, Жуков, Зайнутдинов, Мужиков, Муртазаев, Щеткин, Сейдахмет көбі солай жүрді.
Грузиямен жалпылай тең ойнадық. Шабуылды аяқтауда шеберлік жетіспеді. Бірақ ол шеберлік сенімділік барда ғана пайда болады.
- Сіз клубтарды үнемі құрама мүшелерін аз ойнататыны үшін сынайтынсыз. Осыны шеше алдыңыз ба? Мүмкін Қазақстан футболының қиындығы бапкерлерде емес те шығар?
- Қателіктерімнен қашқым келмейді. Жас ойншыларды тарттым, ойын стилін өзгерттім. Бірақ басқа нәтиже көргім келді.
Командалар жазда еурокубоктарда ойнағанда, футболшыларда сенім, шеберлік пайда болады. Ойын ырғағын қосады. Ал құрама мүшелері бұл кезде сырттан қарап отырады... Қалай шешесің?
"Астанада" бірінші жылы 20 ойыншы қалғаны есімде. "Мынаны жалға берейік, құрамаға көмектесейік деп". "Астана" немесе "Қайрат" бапкеріне келіп, мынау ойнасын деп нұсқай алмайсың. Еурокубоктық міндеттер бар.
Ал артынан еурокубок міндеттері де орындалмайды, құрама да ойнай алмайды.
"АСТАНАҒА" ТӨРЕШІЛЕР КӨМЕКТЕСТІ ДЕГЕН ҚАУЕСЕТТЕР БАР
- Қазір құрамаға бір жерде ойнайтындай базалық клуб керек пе, қалай ойлайсыз?
- Бұл бір нұсқа, бірақ, мұндай еш жерде жоқ. Басқа жолын ойлау қажет. Бірақ бұл жақсы нұсқа. Егер бұл құраманы клубта да жаттықтырсам, чемпионат пен еурокубоктарда ойнасақ, әрине, басқаша болатын еді.
Еурокубоктарда да ойнау қажет. Өйткені ҚПЛ-де ойын ырғағы басқа да, еурокубоктарда бөлек.
Бірақ бірінші кезекте базалық клуб емес, басқа нәрселерді ойлау керек сияқты. Бірінші - балалар мен жасөспірімдер футболы. Одан кейін жақсы ойнаса, паспорты қандай екені маңызды емес.
Ал "Астанаға" төрешілер көмектесті, біреуге бөгет болды деген қаңқу сөз ғана. Жаз келіп, еурокубоктар басталғанда бәрі түсінікті болатын.
- Қазақстанда базалық клуб болмаса да негізгі құрам "Астана" сапынан. Құрамаға келер бұрын, астаналық клубтағы қызметті жалғастыру ойда болды ма?
Бұл қолайсыздау деп есептедім. Өйткені ол кезде "ол өзінікілерін алады" деген сөздер жүрді.
- Мұндай сөз бәрібір болды ғой.
- Иә, айтты. Басқа бапкерлер келгенде де олар өзге ойыншыларды ауадан алмайды.
Клубта болғанда құрама туралы ұмытпайтын едік. Щеткин, Малый, тіпті Мужиковте ойын тәжірибесі аз болмасын деп аренаға шығаратынбыз.
Білесіз бе, клубтарға бәрібір инфрақұрылымды түзеу қажет. Осындай жағдай түзелгенде құрама жақсарады. Клубта ештеңе болмай, құрама чемпион атанған емес.
- Сіз үш маңызды дүние барын айттыңыз. Соның соңғысын ғана орындамай алмағаныңыз ба, өйткені Ұлттар лигасын ұтпадыңыз?
- Иә, жауапкершілікті де мойныма аламын.
- Құрамадағы жұмысыңызды жалғастыра бере алатын едіңіз ғой?
- Иә, жалғастыра алатын едім. Қазір жігіттерді тым жүктеудің қажеті жоқ. Келесі Ұлттар лигасында Қазақстан топта бірінші болады.
Көзіңді аша салып, ұшып кете алмайсың. Алдымен жүріп, одан кейін жылдамдық алып барып ұшып үйренеді.
- Қалай ойлайсыз, Грузия жеңіске лайық па еді?
- Меніңше, солай. Біз Астанада күштірек едік, бірақ, бәрін жеке ойын шешіп кетті.
- Қандай қателіктер жібергеніңізді айта аласыз ба?
- Ашық әрі түзу ойын жасарда, мұндай болатынын білдім. Мен үшін футбол - түзу ойын. Екінші нөмірлі болып ойнасақ, нәтиже жақсырақ болар еді. Бас тартқан бірнеше ойыншыны алсам, одан да артық болушы еді. Бірақ бұл Қазақстан болашағына пайдалы емес.
- Кей тәжірибелі ойыншылардан неге бас тарттыңыз?
- Жастар қысылып қалатын еді, оның үстіне бұл көп нәрсені шешпейтін бір-екі адам болатын. Футболшылардың ойлауы қажет. Өйкені бір қадам алға немесе жаңға маңызды болуы мүмкін.
Бастысы шабуыл арқылы қорғану және шабуылды аяқтау. Бірақ мұның бәріне уақыт керек. Ал бапкерлерге команданы қорғана беруге ғана үйрету жеңіл.
- Қазақстаннан қандай сезімде кетіп барасыз, өкініш бар ма?
- Қуаныштымын десем, жалған болар. Команда және басшылықпен қарым-қатынас жақсы болған бапкер кетерде...
Бірге істеген барлық адамға алғыс айтқым келеді. Футболшылармен қарым-қатынасым жақсы, кәсіби болды.
Мен ұнататын футбол ойнай бастаған командадан кету өкінішті. Иә, бірнеше мәселелі тұстар бар.
Құра бастап, аяқтай алмай кеткен өкінішті. Орныма келетін бапкер нәтижеге жетеді деген үміттемін.
- Ал футболшылардың қайсысын жаңа командаға алар едіңіз?
- Шыны айтсам, көбін алар едім. Неге екенін білесіз бе? Өйткені "Реал Мадридке" бармайтынымды білемін. Мен жұмыс істейтін клубта "Астана" немесе Қазақстан құрамасынан кез келгенді алып кетуге болады. "Астанада" ойнай алған футболшы, Еуропада да ойнай алады.
Қазақстанда өткізген бес жылдан кейін, оның төрт жылы "Астана" үшін ең сәтті болды, бапкер туған елі - Болгарияға оралады.
Vesti.kz тілшісіне берген сұхбатында болгариялық маман барлық сұрақтарға ашық жауап берді.
ӘҢГІМЕ АҚШАДА ЕМЕС, МҰНДА ҚАЛТАЛЫ КЕЛГЕНМІН
- Станимир, Қазақстан құрамасындағы жұмысыңызды тоқтатқаныңыз күтпеген жаңалық болды. Көпшілктің сұрағы неге?
Баспасөз мәслихатында да айтқанмын. Басшылық сұраса, ертеңінде кетемін деп. Бұл басшылық бастамасы, мен бірден келістім. Жақсы қарым-қатынаста қоштастық. Мен кезінде себебін түсіндірмей-ақ айтсаңыздар болғаны, мен кете беремін дегенмін.
- Келісімде Ұлттар лигасында жүлдеге ілінбесеңіз тоқтатылады деген шарт болғаны жайлы қауесет бар?
Жоқ, олай емес. Екі жылдық келісім, ешқандай ерекше шартсыз. Менің сұрауыммен оны кез келген уақытта үзуге болатыны туралы бап кіріктірілді. Мұны біріншіден, Қазақстаннан жақсы атпен кете алу үшін жасадым.
Екіншіден, Қазақстанда өмірі ақша туралы ғана әңгіме жүреді. Ақша үшін ғана келді деп ойлағанын қаламадым. Мұнда ақшасыз келгенім жоқ. 19 жыл футбол ойнадым, 10 жыл бапкер болып келдім. Қазақстанға келгенге дейін жетістіктерім болды - Чемпиондар лигасы, Еуропа лигасының ширек финалы, үш-төрт рет ел чемпиондығы, ел Кубогы бар.
Қазақстан футболына көмектесіп көрейін дедім. "Астанамен" ел аралап жүргенде адамдарда құрамаға қашан көмектесесіз деген сұрақ болды.
- Қазақстан құрамасының бас бапкері ретінде таныстырғанда, бұл көп мін тағылатын қызмет екені айтылды. Сіз бір қысым сездіңіз бе?
- Иә, бірінші сұрақ жаман атты болудан қорықпайсыз ба деп қойылды. Бірақ мен уайымдамадым. Сын орынды болса, еш жамандық жоқ. Оған үнемі құлақ асуға тырысамын, жеке басыңа тису - бұл басқа.
Құрамаға келмей тұрып, Қазақстан командасына үш дүние керегін білдім. Біріншісі және ең маңыздысы - Қазақстанның тек қорғаныста ойнап, бір ғана сәтті соқыны күту.
Сондықтан ойын стилін өзгерту керек еді. Қорғаныста да, шабуылда да, ойнап үйрену қажет болды. Футболшылар мен жанүйерлерде де сенім болу үшін.
Қорғаныс та маңызды, бірақ мұнымен алысқа бармайсың, бірінші түзетерім осы болды.
Екінші, құраманы жасарту керек еді. Бұл маңызды міндет болатын. Болашағы бар бірнеше ойыншыны көрдім. Ал бірнеше ғана жас жігіттер өзінен тәжірибелілер арасында қысылып, толық ойнай алмай жүргенін де байқадым.
Естеріңізде болса, алғашқы баспасөз мәслихатында айтқанмын: "Қашан кетерімді белмеймін, нәтижеге кепіл бермеймін, бірақ, Қазақстан құрамасының болашағы бар".
Қазір алты-жеті жас ойыншы бар - Жуков, Зайнутдинов, Сейдахмет, Муртазаев сияқты. Қазір дамытатын команда бар.
Үшінші - нәтиже маңызды болды. Клуб басшылығы үнемі жақсы нәтиже күтетін. Бірақ ертеңімді ойлап, алаңдаған жоқпын. Алғашқы екі пункті көп ойладым. Команда футбол көрсете бастағанда қатты қуандым.
Ашық ойнағанда кез келген шабуылдан гол боларын білемін. Латвиямен солай болды. Ондай болады. Өз атымды ғана ойласам, Ұлттар лигасында жеңіске жетер едім. Сегізін қорғанысқа қойып, бір-екеін шабуылға жібересің. Грузияға ұтылмайтын едік.
ҚАТЕЛІКТЕРІМНЕН ҚАШПАЙМЫН
- Бірінші пункт, орындалды ма?
Әлі де жұмыс істеу керек. Бөгет болған тағы бірнеше жағдай бар. Біріншісі Сейдахметтің кетуі. Наурызда шабуылға қоятын ойыншымыз болады деп ойладым. Бірақ ол бірнеше рет қатар жарақаттанды.
Тағы бір қиындық болды. "Астанадан" кеткенде 15 күнім ғана болды. Негізгі құрамы "Қайрат" пен "Астанадан" құралған түрлі футболшылар таптым. Көктемде физикалық және психологиялық тұрғыдан да жақсы еді. Ал маусымда Әзірбайжанмен ойыннан кейін, клубтарда бір-екі ойынға ғана шығып жүрді. Физикалық жағдайы құлдырап кеткен.
Психологиялық жағдай да маңызды. Ал клубта үш айда екі ойынға ғана қатыссаң, сенімділік қайда? Бейсебеков, Малый, Логвиненко, Жуков, Зайнутдинов, Мужиков, Муртазаев, Щеткин, Сейдахмет көбі солай жүрді.
Грузиямен жалпылай тең ойнадық. Шабуылды аяқтауда шеберлік жетіспеді. Бірақ ол шеберлік сенімділік барда ғана пайда болады.
- Сіз клубтарды үнемі құрама мүшелерін аз ойнататыны үшін сынайтынсыз. Осыны шеше алдыңыз ба? Мүмкін Қазақстан футболының қиындығы бапкерлерде емес те шығар?
- Қателіктерімнен қашқым келмейді. Жас ойншыларды тарттым, ойын стилін өзгерттім. Бірақ басқа нәтиже көргім келді.
Командалар жазда еурокубоктарда ойнағанда, футболшыларда сенім, шеберлік пайда болады. Ойын ырғағын қосады. Ал құрама мүшелері бұл кезде сырттан қарап отырады... Қалай шешесің?
"Астанада" бірінші жылы 20 ойыншы қалғаны есімде. "Мынаны жалға берейік, құрамаға көмектесейік деп". "Астана" немесе "Қайрат" бапкеріне келіп, мынау ойнасын деп нұсқай алмайсың. Еурокубоктық міндеттер бар.
Ал артынан еурокубок міндеттері де орындалмайды, құрама да ойнай алмайды.
"АСТАНАҒА" ТӨРЕШІЛЕР КӨМЕКТЕСТІ ДЕГЕН ҚАУЕСЕТТЕР БАР
- Қазір құрамаға бір жерде ойнайтындай базалық клуб керек пе, қалай ойлайсыз?
- Бұл бір нұсқа, бірақ, мұндай еш жерде жоқ. Басқа жолын ойлау қажет. Бірақ бұл жақсы нұсқа. Егер бұл құраманы клубта да жаттықтырсам, чемпионат пен еурокубоктарда ойнасақ, әрине, басқаша болатын еді.
Еурокубоктарда да ойнау қажет. Өйткені ҚПЛ-де ойын ырғағы басқа да, еурокубоктарда бөлек.
Бірақ бірінші кезекте базалық клуб емес, басқа нәрселерді ойлау керек сияқты. Бірінші - балалар мен жасөспірімдер футболы. Одан кейін жақсы ойнаса, паспорты қандай екені маңызды емес.
Ал "Астанаға" төрешілер көмектесті, біреуге бөгет болды деген қаңқу сөз ғана. Жаз келіп, еурокубоктар басталғанда бәрі түсінікті болатын.
- Қазақстанда базалық клуб болмаса да негізгі құрам "Астана" сапынан. Құрамаға келер бұрын, астаналық клубтағы қызметті жалғастыру ойда болды ма?
Бұл қолайсыздау деп есептедім. Өйткені ол кезде "ол өзінікілерін алады" деген сөздер жүрді.
- Мұндай сөз бәрібір болды ғой.
- Иә, айтты. Басқа бапкерлер келгенде де олар өзге ойыншыларды ауадан алмайды.
Клубта болғанда құрама туралы ұмытпайтын едік. Щеткин, Малый, тіпті Мужиковте ойын тәжірибесі аз болмасын деп аренаға шығаратынбыз.
Білесіз бе, клубтарға бәрібір инфрақұрылымды түзеу қажет. Осындай жағдай түзелгенде құрама жақсарады. Клубта ештеңе болмай, құрама чемпион атанған емес.
- Сіз үш маңызды дүние барын айттыңыз. Соның соңғысын ғана орындамай алмағаныңыз ба, өйткені Ұлттар лигасын ұтпадыңыз?
- Иә, жауапкершілікті де мойныма аламын.
- Құрамадағы жұмысыңызды жалғастыра бере алатын едіңіз ғой?
- Иә, жалғастыра алатын едім. Қазір жігіттерді тым жүктеудің қажеті жоқ. Келесі Ұлттар лигасында Қазақстан топта бірінші болады.
Көзіңді аша салып, ұшып кете алмайсың. Алдымен жүріп, одан кейін жылдамдық алып барып ұшып үйренеді.
- Қалай ойлайсыз, Грузия жеңіске лайық па еді?
- Меніңше, солай. Біз Астанада күштірек едік, бірақ, бәрін жеке ойын шешіп кетті.
- Қандай қателіктер жібергеніңізді айта аласыз ба?
- Ашық әрі түзу ойын жасарда, мұндай болатынын білдім. Мен үшін футбол - түзу ойын. Екінші нөмірлі болып ойнасақ, нәтиже жақсырақ болар еді. Бас тартқан бірнеше ойыншыны алсам, одан да артық болушы еді. Бірақ бұл Қазақстан болашағына пайдалы емес.
- Кей тәжірибелі ойыншылардан неге бас тарттыңыз?
- Жастар қысылып қалатын еді, оның үстіне бұл көп нәрсені шешпейтін бір-екі адам болатын. Футболшылардың ойлауы қажет. Өйкені бір қадам алға немесе жаңға маңызды болуы мүмкін.
Бастысы шабуыл арқылы қорғану және шабуылды аяқтау. Бірақ мұның бәріне уақыт керек. Ал бапкерлерге команданы қорғана беруге ғана үйрету жеңіл.
- Қазақстаннан қандай сезімде кетіп барасыз, өкініш бар ма?
- Қуаныштымын десем, жалған болар. Команда және басшылықпен қарым-қатынас жақсы болған бапкер кетерде...
Бірге істеген барлық адамға алғыс айтқым келеді. Футболшылармен қарым-қатынасым жақсы, кәсіби болды.
Мен ұнататын футбол ойнай бастаған командадан кету өкінішті. Иә, бірнеше мәселелі тұстар бар.
Құра бастап, аяқтай алмай кеткен өкінішті. Орныма келетін бапкер нәтижеге жетеді деген үміттемін.
- Ал футболшылардың қайсысын жаңа командаға алар едіңіз?
- Шыны айтсам, көбін алар едім. Неге екенін білесіз бе? Өйткені "Реал Мадридке" бармайтынымды білемін. Мен жұмыс істейтін клубта "Астана" немесе Қазақстан құрамасынан кез келгенді алып кетуге болады. "Астанада" ойнай алған футболшы, Еуропада да ойнай алады.
Жарнама